5-7 Kasım tarihleri arasında Kütahya Dumlupınar Üniversitesinde 2023 Vizyonunda Üniversitelerin Araştırma Laboratuarları Çalıştayının 2. sini de çok şükür güzel bir şekilde tamamladık. Bu yıl ki çalışmamız geçtiğimiz yıl Dicle Üniversitesi’nde çalıştay başkanı olarak görev yaptığım ilk çalışmamızda uzun bir uğraş sonucu yayınladığımız çalıştay kitapçığındaki çıktıları sunumumla başladı. Geçen yıl yaptığımız ilk çalıştayımızda; araştırma merkezlerinin problemlerinin, bugününün, dününün ve yarınının tartışılması gerektiğini, merkezler arasında elzem olan iletişimin sağlanması hususlarını detaylı bir şekilde tartışmış ve fikir alışverişinde bulunmuştuk.
Dicle Üniversitesinde birincisi gerçekleştirilen 2023 Vizyonunda Üniversitelerin Araştırma Laboratuarları Çalıştayında; Merkezi araştırma laboratuarlarının mevcut durumu, sorunları, hedefleri, akademik çalışmaları ile sanayi, kamu ve bölgesel gelişmeye olan katkılarının yanında 2023 vizyonundaki yeri ve rolü gibi konularda da sunumlar gerçekleştirilerek detaylı bir şekilde tartışıldı. Üniversitedeki araştırma merkezlerinin “kendilerinin ve hizmetlerinin “ tanımlanması gerektiği dile getirdi.
-Genel Araştırma Merkezi mi?
-Rutin Analiz Laboratuarı mı?
-Teknoloji Transfer Ofisi mi?
-Tematik Araştırma Merkezi mi?
kavramlarının hangisini tercih edeceğimiz hakkında fikir alışverişleri yapıldı. Bu kavramları kısaca şöyle açıklayabilirim;
Genel Araştırma Merkezleri; Üniversite öğretim üyelerinin hizmet alımı şeklinde projelerinden aktarılan kaynaklarla yapılan, analiz hizmetinin verildiği laboratuarlardır. Lisansüstü ve proje çalışmalarına yönelik, üniversite öğretim üyelerinin önderliğinde yürütülen projeler için kullanılacak analiz laboratuarlarını da kapsamaktadır.
Üniversite dışı hizmet, Rutin analiz laboratuarları: Üniversite dışından sanayi, devlet kurumları ve şahıslardan gelen analiz isteklerine cevap veren akredite olmuş, sertifikalı, belirli kalitede ve standartlarda test hizmeti sunan birimlerin oluşturulmasını kapsamaktadır.
Tematik/Mükemmeliyet/Araştırma Merkezi: Ülkemiz için belirlenmiş olan öncelikli araştırma alanlarının tespiti, mevcut ve planlanan araştırma potansiyeli esas alınmak üzere seçilecek alanlarda Mükemmeliyet Merkezleri kurulmasını kapsamaktadır. Bu merkezlerin bünyesinde belirlenen alanlarda araştırmacılar ve lisansüstü öğrenciler tarafından araştırmalar yapılmaktadır. Genellikle disiplinler arası çalışmalar yürütülür ve tematik odaklıdırlar.
Kuluçka Merkezi ve Teknoloji Transfer Ofisi: Girişimcilik faaliyetlerinin merkezi olarak hizmet verme amacı olan “Kuluçka Merkezi”, öğrenci, akademisyen ve mezunların sürdürülebilir ve ölçeklenebilir sosyal ve tekno-girişimler başlatmasına destek vermek için kurulmaktadır.
Bu tip merkezleri, amaçlarına ve işlevlerine göre daha da farklı şekilde sınıflandırabiliriz.
Sonuç olarak araştırma merkezleri kuruldukları üniversitelerinin durumuna ve bulunduğu çevrenin isteklerine göre kendisini yukarıda sayılanlardan birinin veya bir kaçının yerine koyabilir, ama tüm sorulara “evet” dediğinde –ki çoğu yerde durum budur- ne yazık ki hiç biri gerekliliklerini tam sağlayamamakta ve beklentileri karşılayamamaktadır.
Çalıştay sonunda önerilen bu merkezlerin tematik yani bir alanda özelleşmiş araştırma merkezleri halini almasıdır. Fakat büyük ve gelişmiş üniversiteler hariç pek çok üniversitede birçok alandaki evrensel araştırma alt yapısının dahi eksik olması nedeniyle bu merkezler üniversite içerisinde bir gurup araştırmacı için değil üniversitenin büyük çoğunluğunun isteklerine cevap vermesi gerekliliğinden GENEL ARAŞTIRMA MERKEZİ olması uygun görülmüştür.
Not: Personeller ile ilgili durumu ise bir sonraki köşe yazımda paylaşmak istiyorum.
Prof. Dr. Hamdi Temel
www.hamditemel.com
