Eyvah Okullar Açıldı

Bu hafta, ilköğretim, ortaöğretim ve lise eğitim ve öğretimi başladı. Öğrencilerde heyecan, veliler de ise bir telaş var: Kırtasiye ve Okul araç-gereç alımı. Ancak bu malzemeler alınırken çok dikkat edilmesi gerekiyor. Çünkü okul alış-verişlerinde, kırtasiye malzemelerinde Ftalatlar, Azo boyalar ve Antimon, Arsenik, Baryum, Kadmiyum, Nikel, Krom, Kurşun ve Civa gibi ağır metaller kullanılmaktadır.

Bu tip maddeler tükürük veya ter bezi ile vücuda geçebilmektedir. Özellikle Anaokulu öğrencileri bilmeden bu malzemeleri devamlı ağızlarına götürmekte ve küçük yaşta bu kimyasallara maruz kalmaktadırlar. Bu konuda çocuklarımızı çok dikkatli bir şekilde uyarmalıyız ve her ders çalışma sonunda ellerini yıkama alışkanlıklarını geliştirmeliyiz.

Vücuda geçen bu gibi maddeler üreme sistemlerine, karaciğere, böbreklere, sinir sistemlerine vs., zarar verebilmekte ve kanser riskini arttırabilmektedir.

Örneğin ftalatlar plastikleri yumuşatmak için kullanılırlar, oyuncaklarda, alışveriş torbalarında, eldivenlerde, kişisel bakım ve kozmetik ürünlerde, ayakkabı malzemelerinde, inşaat malzemelerinde, tıbbi cihazlarda, alüminyum folyalarında, deterjanlarda kablo ve çatı izolasyonlarında, kırtasiye ürünlerinde vs. bol miktarda kullanılmaktadırlar.  Astım, üreme sistemine yani kısırlığa yol açabilmekte ve karaciğer rahatsızlıkları olabilmektedir. Örneğin, dietil hekzil ftalat kanser, diizononil ftalat ise gelişim bozukluklarına neden oldukları bilimsel çalışmalar ile ispatlanmıştır. Amerika’nın bazı eyaletlerinde bu tip kimyasallar yasaklanmıştır.

Pastel boyları, sulu boyalar, oyun hamurları, silgi vs. bu tip ürünlerde de bol miktarda yumuşatmak için ftalatlar kullanılmaktadır ki bunlar, astım ve üreme bozukluklarına neden olmaktadır.

Azoboyar maddeler, içinde benzidin veya benzer aromatik aminler olmasından dolayı  Grup 1 kanserojen madde  olarak Avrupa Birliği tarafından kabul edilmiştir. Kullanılan en az 2000 çeşidi vardır ki malzemeleri boyamak için kullanılırlar. Her geçen gün de bu tip azoboyar maddelerin sayısı artmaktadır. Kanser ve karaciğere zarar verdiği bilinmektedir.

Çanta, beslenme çantası, kalem kutusu, matara kaplarda da ftalatlar ve azoboyamalar kullanılmaktadır.

Ağır metaller;  bazı pigmentlerin ve boyaların yapımında kullanılabilirler.  Karaciğerde ve böbreklerde birikebilirler. Kanser, zihinsel ve fiziksel gelişmemeye ve nörolojik hastalıklara neden olabilmektedirler.  Makaslarda, açacak ve zımbalarda da paslanmaması için nikel kullanılmaktadır, derinin tahriş olmasına ve alerjiye neden olduğu bilinmektedir.  Giysilerin üzerindeki fermuarlar ve düğmeler gibi aksesuarlarda bol miktarda nikel vardır. Plastik matara, beslenme çantası, ağaç kırtasiye, ürünlerinde antibakteriyel ve antifungal özellik sağlayan, spor giysilerinde terleme önleyici olarak kullanılan kalay ise beyin ve sinir sistemine zarar vermektedirler.

Sanayide boya inceltmek için kullanılan çözücüler;  toluen,  Xylol, aseton, benzen, trikloretan, perklorik asit, halojenli hidrokarbonlar ve benzeri çözücüler sağlık bakanlığınca yasak olmasına rağmen kullanılmaktadırlar.  Lütfen, özellikle de anaokuluna giden kız çocuklarımıza tırnaklarını ucuz boyalar ile boyayıp sonrada aseton ile temizlemeyelim.

Ucuz ve markası belli olmayan ürünlerin alınmaması gerekmektedir.

Tekstilde buruşmazlık ve çekmezlik için kullanılan formaldehit, alerji, tahriş, egzama ve akciğer kanserine neden olabilmektedir.

Nelere dikkat etmeliyiz?

– TSE ve CE işaretlerine bakılmalı

– Kokulu ve süslü şeylerden kaçınılmalı, özelliklede kokulu silgiler alınmamalı

– Tahtalı çok boyalı olmayan ürünler seçilmeli

– Solvent bazlı şeyler seçilmemeli, sulu şeyler seçilmeli

-Uçucu yapıştırıcılar kesinlikle alınmamalı, koklanmamalı, çocuklar bu konuda uyarılmalıdır.

-Eller devamlı sabun ile yıkanmalı

– Özellikle de ana okulu öğretmenlerimiz çok dikkatli olmalı.

 

Prof. Dr. Hamdi TEMEL

Author: Yönetici