Yozgat türkülerinden bahsedip de Nida Tüfekçi’nin adını anmamak olmaz.
Öyle ki Yozgat türkülerini Nida Tüfekçi’den, Nida Tüfekçi’yi Yozgat türkülerinden ayırmak imkansızdır. Bu büyük müzik emekçisi, türkülerimizi bilimsel bir yaklaşımla yer altından çıkararak; Türk Halk Müziğinde önemli bir ekolün oluşmasına ön ayak olmuştur.
Mehmet Nida Tüfekçi, 1929 yılında Yozgat’ın Akdağmadeni ilçesinde doğdu. İlk ve ortaöğrenimini Akdağmadeni, Yozgat ve Boğazlayan’da tamamladı. Ankara Maliye Okulu’nu bitirdi (1950). Öğrenimi boyunca halk müziği çalışmalarını sürdürdü.
Maliye Okulu’nda öğrenciyken Muzaffer Sarısözen’le tanıştı. Sarısözen’le tanışması, hayatının dönüm noktası oldu. Hem okuluna devam etti, hem de 1947’den itibaren Ankara Radyosu’nun Yurttan Sesler emisyonlarına ses ve saz sanatçısı olarak katıldı. O zamana kadar gerek radyo sanatçılarının gerekse Muzaffer Sarısözen’in bilmediği bir tavır olan Sürmeli Tavrı tezenesiyle saz çalıp türkü söyledi. Radyonun en parlak simaları arsında yer aldı.
1953 yılında Ankara Radyosu’nda açılan sınavda başarı göstererek, Yurttan Seslerin daimi korosunda çalmaya başladı. 1959 yılında İstanbul Radyosu’na naklen atandı. 1964 yılında Türk Halk Müziği’nden sorumlu Türk Müziği şube müdür yardımcılığına, 1972 yılında ise TRT Müzik Dairesi Türk Halk Müziği Müdürlüğü’nde görevlendirildi.
1971-76 yılları arasında Erzurum Radyosunda eğitmen ve denetçi olarak görev yaptı. Uzun yıllar TRT Denetleme ve Repertuar Kurulu Başkanlığı görevlerini sürdüren Nida Tüfekçi, derlediği türkülerden 1000 kadarının notasını yazarak halk müziği arşivlerine kattı.
1974 yılında ise TRT Müzik Dairesi Başkanlığına (vekaleten) getirildi. 1976’da bu görevden istifa ederek ayrıldı. Aynı yıl İstanbul Türk Müziği Devlet Konservatuarı’nın kurucu üyeliğini yaptı. Bu okulda, yönetim kurulu üyeliği, başkan yardımcılığı, bölüm başkanlığı ve danışma birimi üyeliğinde bulundu. Yine aynı okulda bağlama, THM Solfeji, THM Bilgileri ve Bölge Tavırları derslerini verdi.
Bunun dışında “Ozanlar ve Bölge Sanatçıları”, “Oyunlarımız Türkülerimiz”, “Türkülerin Dili”, “Halk Ozanları Geçiyor” gibi açıklamalı radyo programları hazırlayıp sundu. Ayrıca başka ülke radyo ve televizyonları için de benzer programlar hazırladı.
UNESCO’nun hazırladığı Dünya Müziği Tarihi adlı eserin Türk Halk Müziği bölümünü yazdı. Radyo ve televizyonda yayınlanan programlarının yanı sıra Memleket Türküleri (1963) adlı bir kitabı vardır.
Halk müziği konusunda yaptığı araştırmalar, yazdığı yazılar ve katkıda bulunduğu ansiklopediler nedeniyle “Folklor Araştırma Kurumu” tarafından 1985 yılında “İhsan Hınçer Türk Folkloruna Hizmet Ödülü”nü aldı. 1991‘de Kültür Bakanlığı tarafından “Devlet Sanatçısı” unvanı verildi.
Nida Tüfekçi 1993 yılında İstanbul’da öldü ve orada toprağa verildi. Büyük ustaya Allah’tan rahmet diliyoruz.
SORGUN DÜŞÜNCE KULÜBÜ
www.sorgundusuncekulubu.com
