2017 Nüfusumuz Açıklandı: Yozgat Cephesinde Değişen Bir Şey Yok!

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 2017 sonuçlarını açıkladı. Buna göre 31 Aralık 2017 itibariyle Türkiye’nin toplam nüfusu 80 milyonu aşarak 80,810,525 oldu. Nüfusumuz bir önceki yıla (79,814,871) göre yaklaşık 1 milyon kişi artarken, nüfus artış hızımız % 1.24 olarak gerçekleşti.

Toplam nüfusun 40,533,135’ini erkekler, 40,275,390’ını kadınlar oluştururken, nüfus yoğunluğumuz kilometrekareye 105 kişiye yükseldi.

İl ve ilçe merkezlerinde yaşayan nüfus toplam nüfusun % 92.5’ini oluşturmakla birlikte, bu oranın bu kadar yüksek görünmesi, büyükşehir uygulamasından dolayı köy ve beldelerin mahalle olarak kaydedilmesinden kaynaklanıyor.

Ülkenin en büyük şehri İstanbul’un nüfusu, geçen yıla göre 225,115 kişi artarak 15,029.231’e yükseldi. Bu durumda son bir yıldaki toplam nüfus artışının % 22.6’sının İstanbul’dan kaynaklandığı anlaşılıyor. İstanbul’un nüfusu Türkiye ortalamasının üstünde artarken (% 1.51) 2017 yılı sonu itibariyle Türkiye nüfusunun % 18.6’sı İstanbul’da yaşıyor. Nüfus sıralamasında İstanbul’u her zaman olduğu gibi Ankara ve İzmir takip ediyor.

Yozgat nüfusuna gelecek olursak; 2009 yılından itibaren nüfusu her yıl ortalama 10,000 kişi civarı azalan il toplam nüfusu, geçen yıl ilk defa cüz’i de olsa artmış, bu artışı “Yozgat Bu Defa Şaşırttı!” başlıklı haberimizle duyurmuştuk. (http://sorgundusuncekulubu.com/?p=3971) Lakin bu artış son yılların bir istisnası olarak kaldı ve Yozgat nüfusu 31 Aralık 2017 itibariyle tekrar düşerek 418,650’e indi. Bu da nüfusun 2 yıl önceki seviyesinin de (419,440) altına indiğini gösteriyor. Böylece, nüfus artış hızı binde -5,7 olarak gerçekleşirken, nüfus yoğunluğu kilometrekareye 30 kişi düzeyinde. Türkiye ortalamasının km.kareye 105 olduğunu bir kez daha hatırlatalım.

Aşağıdaki tablo Türkiye’nin nüfus açısından en büyük 10 ilinin ve Yozgat’ın 2016-2017 nüfus karşılaştırmasını ve nüfus artış hızlarını gösteriyor. Yozgat, nüfus büyüklüğü açısından geçen yıl olduğu gibi 46. sırada yer aldı.

Tabloyu incelediğimizde, il toplam nüfusu geçen yıla göre düşen Yozgat’ın aslında il ve ilçe merkezlerinin nüfusunun (269,334) bir miktar da olsa arttığı; buna rağmen belde ve köyler nüfusunun (149,316) düştüğü dikkat çekiyor.

Yozgat nüfusundaki gerilemeyi Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine geçilen 2007 tarihinden bugüne incelediğimizde ortaya daramatik sonuçlar çıkmaktadır. Aşağıdaki tabloda da görüleceği üzere Türkiye nüfusu son 10 yılda 10 milyonun üzerinde (yaklaşık % 15) artış gösterirken; Yozgat nüfusu aynı dönemde 73,477 kişi (% 15) azalmış.

Geçen yıla göre nüfus değişimini ilçeler bazında değerlendirdiğimizde; Yozgat Merkez ve Sorgun ilçesi hariç diğer 12 ilçenin toplam nüfuslarının gerilediğini, nüfusu artış gösteren iki ilçenin köy nüfuslarının azaldığını, köy nüfusu geçen yıla göre artan tek ilçenin Çekerek olduğunu, Yozgat-Sorgun-Boğazlıyan hariç diğer ilçelerin şehir merkezi nüfuslarının da azaldığını görmekteyiz. Aşağıdaki tablo bu verileri detaylı olarak sunmaktadır.

Son olarak ilçemiz Sorgun’a değinecek olursak; ilçemiz, toplam nüfus ve şehir merkezi nüfusu bakımından Yozgat Merkez’den sonra ikinci büyük ilçe, köy nüfusu bakımdan ise en büyük ilçe olma konumunu devam ettirmektedir. Sorgun ilçe merkezi nüfusu son yıllara göre biraz kıpırdanarak 52,303’e çıkarken, köy nüfusu birazcık gerileyip 26,066’ya inmiş, ilçe toplam nüfusu ise 78,369’a yükselmiştir.

İstanbul ve İlçelerindeki Durum

İstanbul merkezli bir oluşum olmamız hasebiyle İstanbul’a da ayrı bir bölüm açmak istedik. Aşağıdaki tablo İstanbul ilçelerinin son bir yıllık nüfus değişimini gösteriyor.

Nüfus sıralamasında ilk 5’i çevre ilçeler oluşturuyor. Birinci sıradaki Esenyurt’un nüfusu 1 yıl içinde 51,482 kişi artmış. Yani Sorgun nüfusu kadar bir artış bu. Esenyurt’taki nüfus artışı İstanbul’un bu yılki toplam nüfus artışının % 23’üne tekabül ediyor.

Nüfusu hızlı artan diğer ilçeler Sancaktepe, Başakşehir, Beylikdüzü, Arnavutköy gibi İstanbul’un coğrafi genişleme sahasında olan ilçeler. Bu bölgelerdeki hızlı yapılaşma ve yerleşim doğal olarak nüfus artışının bu ilçelerde ortalamanın üstünde seyretmesine sebep oluyor. Bu ilçelerdeki  1 yıllık nüfus artış oranı % 5’in üzerinde. Bir başka ifadeyle bu ilçeler Türkiye ortalamasının 5 katı civarında büyümüş. Bu da İstanbul’a göçün yoğun olarak devam etmekte olduğunu gösteriyor. Böylece, İstanbul’un demografik yapısı da hızla değişiyor. Bu değişimin siyasal, ekonomik, sosyal ve kültürel yansımaları olduğunu/olacağını kestirmek zor değil.

İstanbul’un merkez ilçeleri ise gerek azami yapılaşma sınırlarına ulaşmış olmaları gerekse bu bölgelerdeki gayrimenkul fiyatlarının çok yüksek olması gibi muhtemel sebeplerle göç almıyorlar. Üsküdar, Beyoğlu, Beşiktaş, Kadıköy gibi ilçelerin nüfusu artmadığı gibi her yıl azalmakta. Bu tablo kentsel dönüşümle değişebilir. Nitekim, Fatih ve Eyüp gibi merkez ilçelerin nüfuslarındaki artışın kentsel dönüşüm kaynaklı olduğunu düşünüyorum.

Hızlı nüfus artışı sonucunda İstanbul’un nüfus yoğunluğu kilometrekareye 2,892 kişiye ulaşmış durumda. Bu rakam Türkiye ortalamasının (105) 27 katı, Yozgat ortalamasının (30) ise neredeyse 100 katı!

Daha çok şey söylenebilir ama rakamlar her şeyi fazlasıyla anlatıyor.

 

Abdullah ALPAYDIN

SORGUN DÜŞÜNCE KULÜBÜ

 

Author: Yönetici