Moturun motur olduğu zamannarda bizim oranın koylerinden birinde adamın biri, gağnıdan, at arabasından soğna borç harç ilk defa motur sağıbı olmuş. Gasabadan aldığı moturu ahşamüstü koyüne gotürmüş. Çatal gapıyı açtırıp moturu havluya ağlemiş.
Ahşam telaşesindeki hane halgı birdenbire garşılarında bi motur gorüncü ne yapacağını şaşırmış, gozlerine inanamamış, “Sayı bu motur bizim mi ?” diyerekden sora sora bi hal olmuş.
Yenilmiş içilmiş, ırgatlıh zamanı iş guç yorgunnuh, horanta ilk ahşamdan uyumuş. Altının gıymatını sarraf bilir derler, evin böyüğü, evin anası motura nası sevindiyse uyhu dünek galmamış, gonuşacah birini arıyo kimse yoh herkes uyhuda. Bahmış olacah gibi dağal gelini uyandırmış, “Geliin, nası uyhu dutuyo seni, nası uyuyon? Galh ecik moturdan gonuşah!” demiş.
Azot Fabırgası da Sorgunnu’yu ilk defa motur sağbı olmuş hane halgı gibi sevindirdiydi.
Nası sevindirmesin? Almancılar izine geldikçe Alman fabırgalarını annada annada bitiremiyolarıdı: “Şututgart’ta bi fabırga var ucu bucağ gozükmüyo, fabırgayı arabaynan gitmeynen bitiremiyon.” diyolarıdı. “Kolün, Hamburg, Şüebişgümünd, Alaman’ın her bir yeri fabırga dolu hangi birini sayah!” diyolarıdı. “Fabırgalar gece gundüz açıh, heç gapanmıyo, binnerce gişi üç vardiya çalışıyo.” diyolarıdı.
Millet, Almancılardan fabırga lafı duyup duyup memleketlerinde de bi türlü bi fabırga goremeyinci, yanlarındaki yörelerindeki dağarmene, tuğla ocağna fabırga demiye başladı. Dağarmen oldu un fabırgası, tuğla ocağı oldu tuğla fabırgası…
Sorgunnu, Canşallı Koyü’nün Mukremin Koyü’nün binnerce dönüm arazi alınıp, tel örgüynen çevirilip üzerinde binalar yukselmiye başlayıncı Almancıların annattığı fabırganın nası bişey olduğunu annamıya başladı.
“Fabırga dediğin böyle bi şeyimiş demek ki. “Fabırga dediğin sede Almanya’da olmuyomuş”. “Sorgun toprağanda da fabırga guruluyomuş. Hemi de ne fabırga. Komürden gubre yapan fabırga: Azot Fabırgası”. “Tarlaynan tumunan geçinen Sorgun gibi bi yerde, reçbere gubre uretmek… Daha ne olsun? Vay gubre vay, toprağın gucü guvatı, mahsülatın canı iliği… Koseden sahal çıharır gibi çıharır mahsulatı yorgun toprahdan” demiye başladılar.
Garemetli bu toprahlar garemetli… Çoh sürmedi fabırgalarına goz dağdi Sorgunnu’nun… Sevinçleri gursahlarında galdı. Fabırganın yapımı durdu. Azot Fabırgası hayal oldu. Geç bulduğu Azot Fabırgası’ndan tez ayrıldı Sorgunnu.
Neyse ki çoh çoh soğnada olsa Azot Fabırgası’nın arazisine Şeker Fabırgası yapıldı da Sorgunnu’nun da Alaman Fabırgası gibi bi fabırgası oldu.
Adnan KORKMAZ
SORGUN DÜŞÜNCE KULÜBÜ
