Hasan Latif Sarıyüce’nin Sorgun Köyleri Bayraktar Salavatları Derlemesi

Bayraktar Salavatları 1956 yılında Sorgun ilçesi ve ilçeye bağlı Sorgun (Çiğdemli), Eymir, Çavuşköyü ve Eynelli köylerinden derlenmiştir. Derlenen salavatlar İhsan Hınçer’in sahibi olduğu ve ayda bir defa İstanbul’da yayımlanan Türk Folklor Araştırmaları Dergisi’nde üç bölüm halinde derginin 1978 yılına ait Ocak, Şubat ve Mart aylarında yayımlanmıştır. Salavatlar Sorgun ortaokulunda 1956-1958 yılları arasında Türkçe öğretmenliği yapan Hasan Latif Sarıyüce tarafından derlenmiştir.

Salavatları derleyen Hasan Latif Sarıyüce “Biz bu salavatları 1956 yılında Sorgun ilçesine bağlı Sorgun (Çiğdemli), Eymir, Çavuşköyü ve Eynelli köylerinden derledik. Şimdi aradan 21 yıl geçtikten sonra (derlendiği 1956 yılından 21 yıl sonra) aynı köylerde bu salavatların söylenip söylenilmediği, hele hele düğünlerin aynı biçimde yapılıp yapılmadığını araştırmak toplumsal gelişmeyi saptamak bakımından yararlı olacaktır.” demektedir. Bu konu Sorgun Düşünce Kulübü tarafından gündeme getirilerek Hasan Latif Sarıyüce’nin cevabını merak ettiği günümüzdeki düğünlerin nasıl olduğu sorusuna yönelik bir farkındalık oluşturmaktadır.

İslam inancını seçen Türk milletinin kültürüne, İslam kültüründen pek çok değer geçmiştir. Bunların başında Allah sevgisi gelir. Yine İslam kültüründen Türk kültürüne geçen konulardan birisi de Peygamber sevgisidir. Peygamber Efendimizin adının duyulduğu yerde ona salavat getirilmektir. Tüm bunlar İslam inancının, Türk kültür gelenek ve görenekleri üzerindeki etkileridir. Biz Türk milleti olarak bu kavramları kendi milli yapımıza uygun anlamlandırmalarla uygulamışız.

İslam dininin, Türk kültüründeki işlevine Türk edebiyatında çok rastlanır. İslam inancında da Türk milletinin kültürünün diğer milletlerin kültüründen ayrı bir kültür olduğu görülmektedir.

Halk edebiyatında iyi dilek ve dua sözlerine “Salavatlama” denilmektedir. Bu kavram salat, salavat tebrik, tezkiye ve dua anlamında kullanılır. Salavatlama’nın Peygamber efendimize yapılan dua, istiğfar rahmet gibi anlamları da vardır. Salavat belirli vakitlerde Kur’an’da emredildiği tarzda ve Peygamber Efendimizin tarif ettiği şekilde yapılan ibadettir. Salavat kelimesi salat kelimesini çoğuludur. Türkçede daha çok Hz. Muhammed (SAV)’e yapılan dua manasında kullanılır. İslam kültüründe Peygamber Efendimizin adını geçtiği anda salavat getirmek peygamberi yüceltmek ve peygambere saygı duymayı ifade eder. Salavat getirmenin dindeki kaynağı Kur’an Ayetleridir. Ahzab suresi 56. Ayette; “Şüphesiz ki Allah ve Melekleri Peygambere salat ederler. Ey iman edenler sizde ona tam bir teslimiyetle salat ve selam edin.” şeklinde emredilmektedir. Bu ayete dayanarak verilen fetvada ümmetin ömründe bir defa salavat getirmesi farzdır. Aynı mekânda salavatı tekrar etmek sünnettir. Fakat Sorgun köylerinde düğünlerde söylenen salavatlar, uyaklı ölçülü bir tür mani ya da koşmadır. Dede Korkut öykülerinin nazım parçaları gibi yarı ölçülü yarı serbest özelliktedir.

Müslüman Türkler için bu kadar önemli olan salavat getirmek, asırlardır Türklerin toplumsal hayatında yer almıştır. Buna değer veren toplumumuz salavatlara hem günlük hayatında hem de bazı gelenek ve göreneklerimizin içinde yer vermiştir.

Salavatlama özellikle düğünlerde, güreşlerde,  sıklıkla kullanılan manzum sözlerdir. Düğünlerimiz, yöreden yöreye farklılıklar gösterse de genel olarak düğün, adet ve geleneklerine bağlı yapılırdı. Bu salavatlar uzun zamandır söylenmesine rağmen hiçbir yenilik görülmemektedir. Yeni eklenen salavatlara da rastlanılmamaktadır. Salavatların bu özelliği köydeki insanların yaşantısıyla yakından ilgilidir. Türkiye genelinde geleneksel evlenme adetleri unutulmaya yüz tutmuş, artık düğünler birkaç saatlik salon düğünlerine veya nikahlar şekline dönüşmüştür. Salavatların ele alınmasındaki amaç unutulmaya yüz tutmuş bu adet ve geleneklerin yeni yetişen nesillere aktarılmasıdır. Zaten düğünlerde kısmen de olsa salavatlamalarla karşılaşılmaktadır. Salavatlamanın varlığının sürdüğünü günümüzde az da olsa görmekteyiz. 

Çalışmada Sorgun düğünlerinde bayraktar salavatları ele alınmıştır. Bayraktar düğüne gelen misafirlerin karşılanmasını, ağırlanmasını, eğlenmesini, rahat etmesini sağlayan kişidir. Bayraktarlık yaşlılar tarafından gençler arasında seçilen ve birden fazla kişiden oluşan bir organizasyondur. Bayraktarlık organizasyonunu oluşturan iş bölümü şöyledir.

  1) BAYRAKTAR: Organizasyonun başıdır. Bayrak taşır. Yakın tarihe kadar bu bayrak özel renkleri ve işaretleri olan sancağa benzer bir bayraktır. Yeşil ya da beyaz zemin üzerine sarı, kırmızı, mavi sırmalarla ayetler bulunan bu bayrak üzerinde kılıç resimlerine de yer verilmektedir. Bu bayrak kutsal emanet gibi bayraktardan bayraktara devredilirdi.       

   2) YİĞİTBAŞI: Bayraktarın en büyük yardımcısıdır. Konukların ağırlanması, düğünlerin güzel geçmesi için çalışmaktadır.                                                                                                                                   

  3) ODABAŞI: Köye gelen gençlere yatacak yer, yemek sağlamak ve misafirlerin hayvanlarını barındırmakla yükümlüdür. Ev ev dolaşıp konuklara yatacak yer ayarlar düğün evine yemek gitmesini sağlardı.

Düğün adetlerinin önemlilerinden birisi danışık kahvesidir. Danışık kahvesinde düğüne ilişkin çok yönlü istişareler yapılır ve düğün kâhyası seçilirdi. Düğün kayası ( kâhyası) damadın en yakınlarında olan biridir. Düğünün şeklini bu iki zümre yönlendirir. Bayraktarın en önemli görevi, düğünlerde bayrak kaldırmaktır. Bayraktar damadın evinin çatısına bayrak asarak düğün başlatılır. Bayrak kaldırılmadan gelin evinden, gelin çıkarılmazdı.  Sorgun’un köylerinde düğünler üç gün sürerdi. Düğünün ikinci günü oğlan evinin aldığı sini kalkardı. Düğünün ikinci günü öğlen gençler toplanır, bayraktar bayrağını açar, davul zurna eşliğinde siniler başlar üzerine konulur, salavatlar getirilerek kız evine gidilirdi. Sinilerin içindeki kıyafetler akşam kına gecesinde geline giydirilirdi.

Salavatlar şöyle söylenirdi. Bayraktarın arkadaşlarından birisi salavatın esas kısmını yüksek bir sesle okur.

Yalebi bayrağım yalebi

Dolandık geldik Şamı Halebi

Mecitözünde yatan Elvan Çelebi

Elvan Çelebi aşkına verelim salavat

Der düğün alayını oluşturan kalabalık Allah Allah İllallah, ver Muhammede salavat, Sellaley Muhammed diye bağrışır. Sellaley Muhammed kelimesi (S A V) yani Sallalahu Aleyhi Vesellem kelimesinin ağızda yuvarlanarak söylenmiş şeklidir.

Bir köyden başka köye gelin almaya giden oğlan evi köyün girişinde kız evinin bayraktarı tarafından kesilir gelen düğüncüyle, kız evinin bayraktarı arsında şu konuşma geçer.

Kız evi: Selamün aleyküm hacılar

Oğlan evi: Aleykümselam hocalar

Kız evi: Nereden gelip nereye gidiyorsunuz

Oğlan evi: Hazırlardan gelip Hızırlara gidiyoruz

Kız evi: Hazırlar kim Hızırlar kim

Oğlan evi: Hazırlar sizlersiniz Hızırları ne siz bilirsiniz ne biz.

Oğlan evinin bayraktarlarına muamma sorma faslı gelir. Muamma; Aşıklık geleneğinde manzum söz, anlaşılmayan bilinmeyen söz anlamına gelir. Bayraktar  Bu sorulara cevap vermek zorundadır. Eğer cevap veremezse, bayrağı elinden alınır. Bayrak olmadığı için düğün durur. Bayrağı kurtarmak için birçok talepte bulunulur. Tosun, koyun, koç, para, keçi üzerinde anlaşma yapılır. Oğlan evi kalabalıkla köye gelir. Gelirken karşılıklı salavatlar söylenir. Bu salavatlar muammalı olduğu gibi karşılıklı atışma şeklinde de olur. Atışmalar gelini alınmadan yumuşak olur. Gelin alındıktan sonra ağır sözlerle atışmalar olur. Çünkü artık gelini alınmıştır.

Salavatlar anlam yönünden üçe ayrılır.

1) Düz Salavatlar

2) Muammalı Salavatlar

3) Atışmalı Salavatlar  

1) Düz Salavatlar: Köylerde kocaya varan kızların düğününde söylenen içinde soru, bilmece, atışma olmayan salavatlardır.

1)     Selamün aleyküm hacılar

        Aleykümselam hocalar

        Selavat verelim gençler kızlar

       Allah Allah illallah

       Verelim Muhammed’e salavat

       Sellaley Muhammed

2)    Karşımızda duruyor güzelin hası

        Nur olsun açılsın salavat verelim sesi

        Cümlemizin bir Mustafa’sı

       Mustafa’nın aşkına verelim salavat

       Allah Allah illallah

       Verelim Muhammed’e salavat

       Sellaley Muhammed

3)    Yelebi bayrağım yelebi

        Dolaştık geldik Şam’ı Halebi

        Getirelim yerine farzı sünneti

        Allah Allah illallah

       Verelim Muhammed’e salavat

       Sellaley Muhammed

NOT: Aynı salavatın farklı bir söylenişini yukarıda örnekte vermiştik.

2) Muammalı Salavatlar: Her salavat içinde çözülmesi gereken bilmeceyi taşır. Daha çok başka köyde gelin almaya gidilince söylenir. Bazı köylerde muammayı çözemeyen bayraktarlara ceza verilirdi. Mesela kağnının okuna bayraktarın gövdesi bağlanırdı. Yahut bayraktar bir ağaca veya direğe bağlanırdı.  Bir karşılık alındıktan sonra ise bayraktar çözülürdü.

4)   Hangi derviş nur içinde hak oldu

      Hangi tarla çift değmeden herk oldu

      Hangi demir ustasız burgu oldu

      Bu manayı bilene usta derim

      Bu deryaya dalana dalgıç derim

      Allah Allah illallah

      Verelim Muhammede salavat

      Sellaley Muhammed

CEVAP

     O şeytandır nur içinde hak oldu

     Adem’in tarlası el değmeden herk oldu

     Yıldırımda ustasız burgu oldu

      Allah Allah illallah

      Verelim Muhammed’e salavat

      Sellaley Muhammed

5)   Bu günkü günün adı ne

      Yarınki günün adı ne

      Yer altındaki yeşil caminin imanının adı ne

      Allah Allah illallah

      Verelim Muhammed’e salavat

      Sellaley Muhammed

CEVAP

      Bugünkü günün adı dünya 

      Yarınki günün adı ahret

      Yer altındaki yeşil caminin

      İmamının adı Muhammed

      Allah Allah illallah

      Verelim Muhammed’e salavat

      Sellaley Muhammed

6)   Denizde su kurumaz

     Suda balık boğulmaz

     Anası doğurur ya

      Yavrusu yavru doğurmaz

      Allah Allah illallah

      Verelim Muhammed’e salavat

      Sellaley Muhammed

CEVAP

     Denizde su kurumaz

     Suda balık doğurmaz

     Anası yavru doğurur ya

     Katır yavru doğurmaz

     Allah Allah illallah

     Verelim Muhammed’e salavat

     Sellaley Muhammed

7)  Deniz dibi kumdur etrafı çimdir

     Mekke ile Medine arasında

     Bayraktar başı kimdir

     Allah Allah İllallah

      Verelim Muhammed’e salavat

     Sellaley Muhammed

CEVAP

     Deniz dibi kumdur etrafı çimdir

     Mekke ile Medine arasında

     Bayraktar başı Hızır’dır

     Allah Allah İllallah

      Verelim Muhammed’e salavat

     Sellaley Muhammed

8) Ulu kuşlar yaylasına tünedi

    Cümle âlem bayraktarı kınadı

    Sana diyom arkadaş

    Yer altında sarı öküzü kim nalladı

     Allah Allah İllallah

     Verelim Muhammed’e salavat

     Sellaley Muhammed

CEVAP

    Ulu kuşlar yaylasına tünedi

    Cümle âlem bayraktarı kınadı

    Sana diyom arkadaş

    Yer altında sarı öküzü Cebrail nalladı

     Allah Allah İllallah

     Verelim Muhammed’e salavat

     Sellaley Muhammed

10) Elifi okurlar Allah’ın adı

    Pınarı yaptırdım pöhrengi yedi 

     Sana diyom arkadaş sana

     Kâbe’nin eşiğini kim yondu, kim koydu

     Allah Allah İllallah

     Verelim Muhammed’e salavat

     Sellaley Muhammed

CEVAP

    Elifi okurlar Allah’ın adı

    Pınarı yaptırdım pöhrengi yedi 

     Sana diyom arkadaş sana

     Kâbe’nin eşiğini Cebrail yondu, Mikail koydu

     Allah Allah İllallah

     Verelim Muhammed’e salavat

     Sellaley Muhammed

11) Ol kimdir ki düğün edip esamesin okuyan

      Ol kimdir ki Mekke i mükerreme de ezan okuyan

     Allah Allah İllallah

     Verelim Muhammed’e salavat

     Sellaley Muhammed

CEVAP

      Ol falandır düğün edip esamesin okuyan

      Ol Bilal’i Habeş’idir Mekke i mükerreme de ezan okuyan

      Allah Allah İllallah

       Verelim Muhammed’e salavat

       Sellaley Muhammed

12) Yere vurdum kümbeti

    Dolandık geldik Şam ı himmeti

     Otlar içinde bir ot vardır

     Hem farzı kıldırır hem sünneti

     Allah Allah İllallah

      Verelim Muhammed’e salavat

      Sellaley Muhammed

CEVAP

    Yere vurdum kümbeti

    Dolandık geldik Şam ı himmeti

     O Hocadır

     Hem farzı kıldırır hem sünneti

     Allah Allah İllallah

      Verelim Muhammed’e salavat

      Sellaley Muhammed

13) Sazımın telleri perde perde

    Gel imtihan olalım bu yerde

     Sana diyom arkadaş

     Kırkların mekânı nerde

     Allah Allah İllallah

      Verelim Muhammed’e salavat

      Sellaley Muhammed

CEVAP

      Sazımın telleri perde perde

      Hay hay imtihan olalım bu yerde

     Sana diyom arkadaş

     Kırkların mekânı şehit mezarında

     Allah Allah İllallah

     Verelim Muhammed’e salavat

      Sellaley Muhammed

14) Bu dünyanın adı ne

     Öbür dünyanın tadı ne

     Yer altında yeşil caminin

      İmamının adı ne

     Allah Allah İllallah

     Verelim Muhammed’e salavat

      Sellaley Muhammed

CEVAP

     Bu dünyanın adı Ahmet

     Öbür dünyanın Ahret

     Yer altında yeşil caminin

      İmamının adı Muhammed

     Allah Allah İllallah

     Verelim Muhammed’e salavat

      Sellaley Muhammed

15) Dalı dala vurup gökten kim uçtu

     Sırat köprüsünü önce kim geçti

     Sana derim arkadaş arşın kilidini ne ile açtı

     Allah Allah İllallah

     Verelim Muhammed’e salavat

      Sellaley Muhammed

CEVAP

     Dalı dala vurup gökten Cebrail uçtu

     Sırat köprüsünü önce o geçti

     Sana derim arkadaş arşın kilidini salavatla açtı

     Allah Allah İllallah

     Verelim Muhammed’e salavat

      Sellaley Muhammed

16) Hey harladı harladı

    Gökte yıldız parladı

    Sana derim arkadaş minarenin başında

    Sarı karıncayı kim nalladı

     Allah Allah İllallah

     Verelim Muhammed’e salavat

      Sellaley Muhammed

CEVAP

     Hey harladı harladı

     Gökte yıldız parladı

     Al cevabı arkadaş minarenin başında

     Sarı karıncayı Cebrail nalladı

     Allah Allah İllallah

     Verelim Muhammed’e salavat

      Sellaley Muhammed

17) Arap atları azılı

     Koç koyundur kuzulu   

      Sana derim arkadaş

      Bayrağın üzerinde ne yazılı

      Allah Allah  İllallah

      Verelim Muhammede salavat

      Sellaley Muhammed

CEVAP

     Arap atları azılı

     Koç koyundur kuzulu   

     Sana derim arkadaş

     Bayrağın üzerinde şehadet yazılı

     Allah Allah İllallah

     Verelim Muhammed’e salavat

      Sellaley Muhammed

18) Ustam bilir misin elmin (ilmin)başını

      Ne ile kestiler kandil taşını

      Ol nedir ki kendi kesti kendi başını

      Allah Allah İllallah

      Verelim Muhammed’e salavat

      Sellaley Muhammed

CEVAP

      Ustam bilirmisin elmin başını

      Dua ile kestiler kandil taşını

      Ol nedir ki kendi kesti kendi başını

      Allah Allah İllallah

      Verelim Muhammed’e salavat

      Sellaley Muhammed

19)       İsa peygamber havaya uçtu

Musa peygamber donunu biçti

Sana derim arkadaş sana

Sudan suya köprüyü kim kurdu geçti

              Allah Allah İllallah

              Verelim Muhammed’e salavat

              Sellaley Muhammed

CEVAP

İsa peygamber havaya uçtu

Musa peygamber donunu biçti

Sana derim arkadaş sana

Sudan suya köprüyü Cebrail kurdu geçti

              Allah Allah İllallah

              Verelim Muhammed’e salavat

              Sellaley Muhammed

20)       Gökten bir yaprak düştü süzüldü

İdris in bağrı üzüldü

Yer yarılıp ta kalem ihtaç (ihdas) olunca

Evvela hangi ayet yazıldı

              Allah Allah İllallah

              Verelim Muhammed’e salavat

              Sellaley Muhammed

CEVAP

Gökten bir yaprak düştü süzüldü

İdris in bağrı üzüldü

Yer yarılıp ta kalem ihtaç (ihdas) olunca

Evvela hangi besmele yazıldı

              Allah Allah İllallah

              Verelim Muhammed’e salavat

              Sellaley Muhammed

21)      Kâbe’nin etrafı surdur

İçinde balkıyan nurdur

Sana diyom bayraktar

Müslümanın piri kimdir

            Allah Allah İllallah

              Verelim Muhammed’e salavat

              Sellaley Muhammed

CEVAP

Kâbe’nin etrafı surdur

İçinde balkıyan nurdur

Sana diyom bayraktar

Müslümanın piri Muhammed’dir

            Allah Allah İllallah

              Verelim Muhammed’e salavat

              Sellaley Muhammed

22)       Ol nedir ki hem dem alalar

Ol nedir ki el değmedik yaralar

Ol nedir ki yüreğinden pareler

Ol nedir ki kanadında alı var

 Allah Allah İllallah

               Verelim Muhammed’e salavat

               Sellaley Muhammed

CEVAP

            Ol Gökyüzüdür ki hem dem alalar

Ol gönüldür el değmedik yaralar

Ol yarasa yüreğinden pareler

Ol kepenektir (kelebektir) kanadında alı var

 Allah Allah İllallah

               Verelim Muhammed’e salavat

               Sellaley Muhammed

23)       Ol nedir ki boyanıksız boyaksız

Ol nedir ki yola gider elsiz ayaksız

Ol nedir ki anadan doğar ayaksız

Allah Allah İllallah

               Verelim Muhammed’e salavat

               Sellaley Muhammed

CEVAP

Ol zayıfrandır safrandır boyanıksız boyaksız

Ol cenazedir yola gider elsiz ayaksız

Ol kurbandır anadan doğar ayaksız

Allah Allah İllallah

               Verelim Muhammed’e salavat

               Sellaley Muhammed

24)       Ol nedir ki gece gündüz telaşta

 Ol kimdir ki tu selende ağaçta    

Ol kimdir ki taam geldi miraçta      

Nur güzellik hangi kimseye geldi

Allah Allah İllallah

               Verelim Muhammed’e salavat

               Sellaley Muhammed

CEVAP

Ol insandır gece gündüz telaşta

 Zekeriyya Aleyhisselamdır tu selende ağaçta    

              Hz. Muhammed’e taam geldi miraçta      

Nur güzellik Yusuf  Zelha (Züleyha) geldi

Allah Allah İllallah

               Verelim Muhammed’e salavat

               Sellaley Muhammed

25)       Gökyüzünden bir bulut ağdı

Vardı Mekke’yi dolandı

Sana diyom arkadaş

Kâbe’nin kapısı neyle boyandı

Allah Allah İllallah

             Verelim Muhammed’e salavat

             Sellaley Muhammed

CEVAP

Gökyüzünden bir bulut ağdı

Vardı Mekke’yi dolandı

Sana diyom arkadaş

Kâbe’nin kapısı Nurla boyandı

Allah Allah İllallah

             Verelim Muhammed’e salavat

             Sellaley Muhammed

26)       Nerden gelip nereye gidiyorsun

Hazırlardan gelip Hızırlara gidiyor

Hazırlar kim Hızırlar kim

Hazırlar sizlersiniz Hızırları ne siz bilirsiniz ne biz

Allah Allah İllallah

             Verelim Muhammed’e salavat

             Sellaley Muhammed

27)        İşte imtihan yeri burası

Şimdi açılır gözlerin perdesi

Sana diyom arkadaş

Nerde Hz. Ali’nin türbesi

Allah Allah İllallah

             Verelim Muhammed’e salavat

             Sellaley Muhammed

Kişisel not: Neceftedir Hz. Alinin türbesi (Dergide cevap yazılmamıştır)

28)       Hz. Alinin naklı (nakli)

Aldı boğazına taktı

Altı gözlü on ayaklı

Bunu bilmeyenin yoktur aklı

Allah Allah İllallah

             Verelim Muhammed’e salavat

               Sellaley Muhammed

29)       Saf saf olmuş karşımızda duruyo

Yiğitbaşı salavatı veriyo

              Dört kitabın manasını bilmeyen

              Bana sual soruyo

Allah Allah İllallah

             Verelim Muhammed’e salavat

              ellaley Muhammed

30)       Gök buz iken

Yer su iken

Dünyada Beni Âdem yok iken

Suya selam verip kim geçti

 Allah Allah İllallah

             Verelim Muhammed’e salavat

             Sellaley Muhammed

31)       Kıble tarafından bir gün doğdu seçildi

Cenneti alaya bir kapı açıldı

Sana diyom arkadaş

Hülle kime biçildi

Allah Allah İllallah

             Verelim Muhammed’e salavat

             Sellaley Muhammed

32)       Denize attım demir hindi

Hz. Ali düldüle bindi

Sana diyom arkadaş

Evvela hangi ayet indi

Allah Allah İllallah

             Verelim Muhammed’e salavat

             Sellaley Muhammed

33)       Bir varlık vardır ki gökte uçar izi yok

Eti yenmez sütü yenir zerre kadar kanı yok

Sana diyom arkadaş sana bunu bilmez isen

Bayraktarlıkla ilakan yok

Allah Allah İllallah

             Verelim Muhammed’e salavat

             Sellaley Muhammed

34)       Pınarın başındadır

On iki yaşındadır

Sana derim bayraktar sana

Şu kaya kaç yaşındadır

Allah Allah İllallah

             Verelim Muhammed’e salavat

             Sellaley Muhammed

35)         Ey er kişi er kişi

  Ne biri bilir ne beşi

  Sana derim arkadaş

  Mekke de bir koyun kuzulamış

  Anası erkek kuzusu dişi

  Allah Allah İllallah

               Verelim Muhammed’e salavat

               Sellaley Muhammed

36)       Bismillah derler Allah’ın adı

            Pınarı yaptırdım pöhrengi yedi

                Sana derim arkadaş

                Kâbe’nin eşiğini kim yondu kim koydu

     Allah Allah  İllallah

                   Verelim Muhammed’e salavat

                   Sellaley Muhammed

37)           Cenneti Alada bir ağaç var dalsız budaksız

    Onun üstüne bir kuş konmuş tüysüz tozaksız

    Onu bir adem yemiş dilsiz damaksız

    Sana diyom arkadaş bil bakayım sen bunu

    Allah Allah İllallah

                  Verelim Muhammed’e salavat

                  Sellaley Muhammed

38)          Gökten indi bir akrep 

                  Ağzına yeşil yaprak

                  Sana derim arkadaş

                 Bu dünya kaç kilo toprak

     Allah Allah İllallah

                  Verelim Muhammed’e salavat

                  Sellaley Muhammed

39)          Kat kat olur camilerin kubbesi

                  İçinde okunur farzı sünneti

                 Sana derim arkadaş sana

                   Bunlar kimin ümmeti

                   Allah Allah İllallah

                   Verelim Muhammed’e salavat

                   Sellaley Muhammed

40)             Bayraktar bayraktarlığında şüphem yok

                   Yirmi dokuz harfin kaçının noktası var kaçının yok

                  Allah Allah İllallah

                   Verelim Muhammed’e salavat

                   Sellaley Muhammed

41)             Bir nedir iki nedir üç nedir

                   Erkan nedir tadil nedir yol nedir

                   Cenneti Alada bir kuş gördüm

                   Üç yüz atmış kanadı var ördek midir kaz mıdır?

                  Allah Allah İllallah

                  Verelim Muhammed’e salavat

                  Sellaley Muhammed

CEVAP

               Cebrail

42)               Yürü bayraktarım bende varayım

                    Yedi tabur samenini (seymenini) bende göreyim

                    Haddim olarak bir sual sorayım

                    Veysel Karani’nin türbesi nerede

                      Allah Allah İllallah

                        Verelim Muhammed’e salavat

                        Sellaley Muhammed

Not: Veysel Karani’nin türbesi Rakkada’dır (Dergide cevap yazılmamıştır).

43)               Bismillahi kur an tatlı

                    Hz. Ali düldül atlı

                    Arkadaş Cebrail kaç kanatlı

                      Allah Allah İllallah

                        Verelim Muhammed’e salavat

                        Sellaley Muhammed

CEVAP

          Bismillahi Kur’an tatlı

                    Hz. Ali düldül atlı

                     Bana sorumu soruyon

                    Cebrail altı yüz altmış kanatlı

                      Allah Allah İllallah

                      Verelim Muhammed’e salavat

                     Sellaley Muhammed

44)               Bismillah diyerek başlayarak söze

                    Yolumuz uğradı düze

                    Sana diyorum bayraktar sana

                    Gökten dört kitabı kim indirdi bize

                       Allah Allah İllallah

                         Verelim Muhammed’e salavat

                         Sellaley Muhammed

CEVAP

                    Bismillah diyerek başlayarak söze

                    Şimdi size cevap veririm bayraktar size

                    Gökten dört kitabı Cebrail indirdi bize

                      Allah Allah İllallah

                       Verelim Muhammed’e salavat

                      Sellaley Muhammed

45)               Okuyup dört kitabı tahsil edip bilde gel

                    Beysemenin(?) ismi yerde midir gökte mi?

                    Mekânını bulda gel

                      Allah Allah İllallah

                      Verelim Muhammed’e salavat

                      Sellaley Muhammed

CEVAP

                    Okuyup dört kitabı tahsil edip bilmişem

                    Yedi derya derununa dalmışam

                      Beysemenin ismi gökte değil yerdedir

                      Ol mekânı bulmuşam

                    Allah Allah İllallah

                     Verelim Muhammed’e salavat

                      Sellaley Muhammed

46)                   Yer altında sarı öküz söyle kaç yaşındadır

                         Mevla’m onu hür yaratmış kimler onun başındadır

                            Allah Allah İllallah

                              Verelim Muhammed’e salavat

                              Sellaley Muhammed

CEVAP

                         Yer altında sarı öküz altı bin altı yüz altmışaltı yaşındadır

                         Mevla’m onu hür yaratmış bütün dünya onun başındadır

                            Allah Allah İllallah

                              Verelim Muhammed’e salavat

                              Sellaley Muhammed

47)                    Hz. Ali düldüle bindi

                         Haykırıp kavgaya girdi

                         Ali kavgaya girince

                         Sağ yanında kim durdu

                            Allah Allah İllallah

                              Verelim Muhammed’e salavat

                               Sellaley Muhammed

CEVAP                

                         Hz.Ali düldüle bindi

                         Haykırıp kavgaya girdi

                         Ali kavgaya girince

                         Sağ yanında Zulfugar durdu

                          Allah Allah  İllallah

                           Verelim Muhammed’e salavat

                            Sellaley Muhammed

48)                     Bilir kişi bilmez kişi 

                          Haktır mevlamın işi

                            Cenneti Alada bir koyun kuzulamış

                          Anası erkek babası dişi

                            Allah Allah İllallah

                               Verelim Muhammed’e salavat

                               Sellaley Muhammed

CEVAP

                             Bilir kişi bilmez kişi 

                          Haktır Mevla’mın işi

                              Cenneti Alada kuzulayan koyunun

                          Anası Âdem babası Havva’dır

                             Allah Allah İllallah

                               Verelim Muhammed’e salavat

                               Sellaley Muhammed

49)                     Şarkta bir bulut uyandı

                          Arşı Alayı dolandı

                          Benden sual mi soruyon

                          Sana diyom bayraktar 

                             Bayrağın ne ile boyandı

                            Allah Allah İllallah

                             Verelim Muhammed’e salavat

                             Sellaley Muhammed

CEVAP

                          Şarkta bir bulut uyandı

                           Uyanıp da Arşı Alayı dolandı

                          Benden sual mi soruyon 

                                 Bayrağım şehitler kanı ile boyandı

                               Allah Allah İllallah

                                 Verelim Muhammed’e salavat

                                 Sellaley Muhammed

50)                     Dinle bayraktarım sual sorayım

                           Âşıklık kimden icat olmuştur

                           Ne ile verdiler nizam terazi

                           Gördüğün yer ne ile abad olmuştur

                              Allah Allah İllallah

                                Verelim Muhammed’e salavat

                                Sellaley Muhammed

CEVAP

                          Dinle bayraktarım cevap vereyim

                           Âşıklık Ademden icat olmuştur

                           Gürz ile kılıçtır verenler nizamı

                           Dünya bunlarla abad olmuştur

                              Allah Allah İllallah

                                Verelim Muhammed’e de salavat

                                Sellaley Muhammed

51)                     Bayraktar bilir misin ilmin başını

                          Ne ile kestiler kandil taşını

                          Ol nedir ki kesti başını

                          Bunu bilen üstad olmuştur

                             Allah Allah İllallah

                              Verelim Muhammed’e salavat

                                Sellaley Muhammed

CEVAP

                           İlmin başı budur eylemek sabır

                           Kandil taşı kesen ol ismi Gafur

                           Kendi başın kesen gökte buluttur

                           Cebrail âleme üstad olmuştur

                              Allah Allah İllallah

                                Verelim Muhammed’e salavat

                                Sellaley Muhammed

52)                     Bir ağaç gördüm dalsız budaksız

                           Bir kuş gördüm tüysüz tozaksız

                           Bu kuşu kim yedi dilsiz damaksız

                              Allah Allah İllallah

                               Verelim Muhammed’e salavat

                                Sellaley Muhammed

CEVAP

                           Bir teneşir gördüm dalsız budaksız

                           Bir ölü gördüm tüysüz tuzaksız

                           Onu Azrail yedi dilsiz damaksız

                             Allah Allah İllallah

                              Verelim Muhammed’e de salavat

                              Sellaley Muhammed

3-ATIŞMA SALAVATLARI: Bu salavatlar daha çok köye kız almaya gelen oğlan evinin bayraktarı ile kız evindeki bayraktar ve gençler arasında söylenir. Şaka yollu atışmalardır.

Salavatın anlamı aynı zamanda duadır. Bu salavatlar salavat olmanın ötesinde tekerleme niteliğindedir. Dolayısı ile bunlara salavat demek yerine atışma tekerlemeleri demek doğru olacaktır.

            53)                    Teraziyim kantarım

                                   Günden güne artarım

                                   Çok ileri gitme bayraktar

                                   Çekince ağzını yırtarım

                                      Allah Allah İllallah

                                       Verelim Muhammed’e salavat

                                       Sellaley Muhammed

              54)                   Bağlarına vardım bağları goruk

                                     Ayağına giymiş çitil çarık

                                     Böyle salavat mı verilir hey koca sırık

                                         Allah Allah İllallah

                                          Verelim Muhammed’e salavat

                                          Sellaley Muhammed

55)                          Bayraktarım ayak ayak geliyor

                                        Yiğitbaşı salavatını veriyor

                                        Dört kitabın adını bilmeyen benden sual soruyor

                                              Allah Allah İllallah

                                                Verelim Muhammed’e salavat

                                                Sellaley Muhammed

56)                   Yürü bayraktarım bayrağını götür

                                         Salavatını Hz. Resul’ e yetir

                                         Korkma bayraktarım bir salavatta sen getir

                                             Allah Allah İllallah

                                              Verelim Muhammed’e salavat

                                              Sellaley Muhammed

               57)                    İşte geldik elinize

                                        Ördek konsun elinize

                                        Kızınızı aldık gidiyok

                                        Sarı saman bağlansın belinize

                                           Allah Allah İllallah

                                            Verelim Muhammed’e salavat

                                            Sellaley Muhammed

               58)                    Al bayrağın aşini

                                        Tuttuk cennet kuşunu

                                        Gözün aydın guva (güveyi)

                                        Getiriyok eşini

                                          Allah Allah İllallah

                                          Verelim Muhammed’e salavat

                                           Sellaley Muhammed

               59)                    Yumurtanın sarısı

                                            Yere düştü yarısı

                                            Aldık gelini gidiyok

                                             Büyüğünüze küçüğünüze darısı

                                             Allah Allah İllallah

                                              Verelim Muhammed’e salavat

                                              Sellaley Muhammed

60)                              Mezarımın taşı var

                                                Kefenimin yaşı var

                                             Korkma arkadaş korkma

                                             Burada din gardaşı var

                                               Allah Allah İllallah

                                                Verelim Muhammed’e salavat

                                                Sellaley Muhammed

Sorgun ilçemizde görev yaptığı dönemde ilçemiz ve köylerine ait salavatları kayda alarak günümüze ulaşmasını sağlayan ve geçmiş ile günümüz arasında bir karşılaştırma imkanı sunan Hasan Latif Sarıyüce hocamızı rahmet ve minnetle anıyoruz.

Nuri Kaya

SORGUN DÜŞÜNCE KULÜBÜ

Author: Yönetici